Onderhoud openbaar groen
Beschrijving
Onze stad telt zo’n 16.000 bomen. Een deel bestaat uit een unieke collectie van ongeveer 2.200 fruitbomen van 850 rassen. Verder vinden we in de buitenruimte 1,3 miljoen m² gras en vele hagen, heesters en bloemenweides. De gemeente beheert het groen volgens een door de raad vastgestelde beeldkwaliteit C (er zijn 5 niveaus, waarbij A+ het beste is en D het laagste).
Werkzaamheden 2024/2025
Bekijk op de kaart waar bomen gekapt en geplant gaan worden en waar het onderhoud aan de elzensingels plaatsvindt,of bekijk de kaplijst en de plantlijst.
Bomen
| Werkzaamheden | Gebied | Uitvoeringsperiode |
|---|---|---|
| Boom Veiligheid Controle 2024 (BVC) | A | September t/m oktober 2024 |
| Bomen kappen (op basis van BVC) | Alle | December 2024 t/m januari 2025 |
| Boom veiligheid onderzoek | Alle | Aansluitend aan BVC |
| Extra bomen kappen na onderzoek (mogelijkheid) | Alle | Na boomveiligheid onderzoeken |
| Onderhoud elzensingels deel 2/3 | Alle | November 2024 en november 2025 |
| Bomen planten | Alle | Januari 2025 t/m maart 2025 |
| Wintersnoei o.a. wilgen knotten en kandelaberen | Alle | Januari 2025 t/m april 2025 |
| Snoeien urgente bomen | Alle | Januari 2025 t/m april 2025 |
| Regulier boomonderhoud (2025) | A | April 2025 t/m december 2025 |
| Bolvormige bomen snoeien | Alle | Maart 2025 & oktober 2025 |
| Monitoren en bestrijden eiken processierups | Alle | Juni t/m juli 2025 |
| Leibomen snoeien | Alle | Oktober 2024 & oktober 2025 |
Planten en hagen
| Werkzaamheden | Gebied | Uitvoeringsperiode |
|---|---|---|
| Planten van struiken en vaste planten | ABC | Januari t/m maart & oktober t/m december |
| Snoeien plantsoenen | ABC | Januari t/m maart & november t/m december |
| Voorjaarssnoei bloeiende planten | ABC | Maart |
| Hagen snoeien | ABC | Mei t/m juni & september t/m oktober |
Bermen
| Werkzaamheden | Gebied | Uitvoeringsperiode |
|---|---|---|
| Maaien voor verkeersveiligheid | ABC | April, juni, juli, september, oktober |
| Reguliere bermen maaien | ABC | Juni, augustus, september |
| Natuurvriendelijk maaien | ABC | September |
Uitleg werkzaamheden
- Wet Natuurbescherming
- Wintersnoei
- Regulier boomonderhoud
- Boomveiligheidscontrole (BVC)
- Hagen snoeien
- Bermen maaien
- Grasaren
Wet Natuurbescherming
Bij kap van bomen en snoeien van hagen, heggen, bomen en het maaien van bermen respecteren we de regels vastgelegd in de Wet Natuurbescherming. Voordat de maaiwerkzaamheden starten controleert een ecoloog het groen op de aanwezigheid van beschermde planten, dieren en nesten. Als er beschermde soorten worden aangetroffen wordt deze plek afgezet met linten of pionnen zodat er omheen gewerkt kan worden en beschadiging en/of verstoring voorkomen kan worden.
Wintersnoei
Knotten
Knotten van bomen is een manier van snoeien die alleen bij sommige soorten bomen voorkomt. Bomen knotten houdt in dat de takken van de boom worden teruggesnoeid naar de oorsprong (zie foto). Wij kiezen ervoor om elke 3 jaar de knotbomen te knotten. Door deze herhaling ontstaat een typerende ‘knot’. Het knotten van bomen is belangrijk voor de veiligheid in de omgeving en de gezondheid van de bomen.
Knotten
Kandelaberen: Fors snoeien tot een kandelaar
Kandelaberen is een manier van snoeien waarbij de takken zo flink worden gesnoeid dat de boom de vorm van een kandelaar krijgt. Na de snoei kan de boom weer in de natuurlijke vorm groeien. Kandelaberen is niet zonder risico’s. Kandelaberen kan de boom beschadigen. Met als gevolg dat de boom niet goed herstelt. Kandelaberen doen wij dus ook niet zonder goede reden. Niet alle soorten bomen zijn geschikt om te kandelaberen. Dit heeft te maken met de natuurlijke groei van een boom. De ene boom kan de snoei goed verdragen (bijvoorbeeld de wilg, populier en plataan) en de andere wat minder.
Wanneer is kandelaberen een oplossing?
- De boom is te groot
Als een boom te groot is voor de omgeving kunnen we kiezen om de boom te kandelaberen. Zo kan de boom blijven staan. - De boom heeft schade
Soms breekt een grote tak uit een boom, bijvoorbeeld door een storm. Door te kandelaberen blijft de boom levensvatbaar en hoeft deze niet gelijk gekapt te worden. - De boom is eerder gekandelaberd
Is de boom eerder gekandelaberd? Dan is het streven deze elke 3 jaar terug te snoeien naar de oorsprong. Dit komt omdat de nieuwe takken minder sterk zijn dan de oorspronkelijke takken. Door regelmatig te snoeien voorkomen we dat de takken afbreken.
Voorbeeld: plataan, eerder gekandelaberd Voorbeeld: na zoveel jaar weer aan de beurt
Regulier boomonderhoud (volgens cyclus 3 jaar)
De gemeente laat bomen elke 3 jaar controleren door een onafhankelijk boomveiligheidscontroleur. Deze controleur werkt volgens de aanpak van het Handboek bomen. Dit boek is uitgegeven door het Norminstituut Bomen. Bomen die ouder zijn of meer reden hebben om vaker te controleren we vaker. De controleur maakt per boom een verslag. Als het nodig is om de boom te snoeien, gaat de gemeente hiermee aan de slag. Ook met andere adviezen gaat de gemeente aan de slag.
Welke onderdelen van een boom worden gesnoeid?
Bij het snoeien van bomen kijkt de controleur heel goed naar de veiligheid. De volgende onderdelen van een boom kunnen worden gesnoeid:
- (Grote) dode takken.
- Hout dat over de weg hangt of naar de weg toe groeit.
- Takken die problemen in het bovenste gedeelte van de boom (de kroon) veroorzaken.
- Takken die tussen de huidige en de volgende snoeibeurt tegen obstakels aangroeien of een obstakel zouden kunnen raken.
Boomveiligheidscontrole (BVC)
De gemeente laat bomen elke 3 jaar controleren door een onafhankelijk boomveiligheidscontroleur. Bomen die wat ouder zijn of vanwege eerdere controles een verhoogd veiligheidsrisico hebben, laten we vaker controleren. De boomveiligheidscontroleur werkt volgens de aanpak van het Handboek bomen. Dit boek is uitgegeven door het Norminstituut Bomen.
De Boomveiligheidscontrole (BVC) in 4 stappen:
- Een controleur bekijkt het uiterlijk van de boom. Hierbij let de controleur onder andere op de aanwezigheid van vruchtlichamen, het groeigedrag, vlekken of breuken van de bast of de stam, oude of nieuwe wonden etcetera. Na de controle volgt het advies.
- Als er zichtbare tekens zijn van mogelijke problemen, doen we verder onderzoek om de vervolgstappen te bepalen.
- Een controleur bepaalt aan de hand van een veiligheidsmaatregel wat er gesnoeid moet worden in de boom.
- Als er een belangrijk probleem is, noteert de controleur dit. Aan de hand daarvan bepaalt de controleur of de boom gekapt moet worden of dat herstel mogelijk is.
Aan de hand van nader onderzoek (na de boomveiligheidscontrole), kunnen er nog bomen gekapt worden die niet op de kaplijst staan.
Een boomveiligheidscontrole (BVC)
Hagen snoeien
Hagen snoeien wij voor het grootste deel met een machine. De stukken waar we niet bij kunnen snoeien we met elektrische heggenscharen. Wij vragen u vriendelijk om tijdens het snoeien uw auto niet voor de hagen te parkeren. Na het snoeien blazen we de straat schoon.
Bermen maaien
Bij het maaien houden wij zoveel mogelijk rekening met aanwezige planten en dieren. Wij doen altijd vooraf een ‘Flora- en Faunacontrole’. Hierbij kijken wij of er broedende vogels, nesten en/of andere beschermde planten aanwezig zijn in het werkgebied. Als dat zo is, dan slaan we dat gedeelte bij het maaien over.
Wij maaien op 2 verschillende manieren:
- Natuurvriendelijk (ecologisch)
Er zijn een aantal plekken die we maar 1 keer per jaar maaien. Het maaisel blijft een paar dagen liggen zodat de zaden eruit kunnen vallen. En in het volgende seizoen weer kunnen ontkiemen (groeien). - Standaard (regulier)
We maaien de meeste bermen 2 tot 3 keer per jaar. De delen die we in de 1e ronde niet maaien komen in de 2e ronde aan de beurt. Sommige bermen maaien wij 5 keer per jaar. Het gaat hier om plekken waarbij een goed uitzicht voor het verkeer belangrijk is, zoals op kruisingen. Als het heel hard regent maaien wij niet. Zo voorkomen we schade aan gras. De aannemer zorgt ervoor dat aan het eind van de dag de wegen weer vrij zijn van grasresten
Grasaren
In deze tijd van het jaar (juni tot en met augustus) zijn er weer volop grasaren te vinden. De weerhaakjes van zaden van grasaren kunnen voor vervelende problemen zorgen bij uw huisdier. Ze kunnen in de vacht, neus, oren en ogen terechtkomen en de huid binnendringen. Dit kan lijden tot operaties.
Helaas zien we steeds meer grasaren in Nederland, omdat chemisch bestrijden verboden is. De vele regen van de laatste tijd zorgt ervoor dat de grasaren snel groeien. En op natte ondergrond is het lastig maaien met zware machines. Maar ook in droge periodes groeien grasaren sneller dan gewoon gras.
De gemeente IJsselstein probeert de overlast te beperken door de grasvelden en groenstroken langs wandel- en fietspaden vaker te maaien. Dit jaar wordt er 20 keer gemaaid in plaats van 16 keer zoals vorig jaar. Ook maaien we vaker bij. Dit is het maaien rond een obstakel zoals een boom of lantaarnpaal. Zo proberen we overlast te voorkomen.
Het is niet mogelijk om de overlast van grasaren helemaal te voorkomen. De aren zijn natuurlijke zaden van grassen en groeien op heel veel plekken. We kunnen niet al deze plekken vrij maken. Het is daarom belangrijk dat hondenbezitters zelf goed opletten.
Laat uw hond niet in het hoge gras lopen. Komt u de grasaren tegen, probeer deze zoveel mogelijk te ontlopen. Zelf weghalen mag natuurlijk ook. Controleer na elke wandeling de hond op plekken waar de grasaren zich kunnen hechten. Denk aan de huid tussen de tenen, huidplooien rond voor- en achterpoten en bij de ogen, neus en oren. Zo bent u er altijd vroeg bij.